نکات مهم شرایط فرزندخواندگی | وکیل تهران
نکات مهم شرایط فرزندخواندگی – شرایط فرزندخواندگی نکات بسیار مهمی دارد که احتمالا آن ها را نمی‌دانید. اگر شما هم جزو افرادی هستید که می‌خواهید سرپرستی فرزندی را قبول کنید، بهتر است نکاتی را درباره فرزند خواندگی، نحوه تقاضا، شرایط لازم برای گرفتن حکم فرزند خواندگی و پروسه رسیدگی به این درخواست را بدانید. در این مقاله به زبان ساده، شما را با نحوه فرزند خواندگی آشنا خواهیم کرد. پس خواندن مطلب را از دست ندهید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
- شرایط قانونی فرزند خوانده
- شرایط قانونی فرزندپذیر
- مدارک لازم برای تقاضا
- نحوه درخواست
- نحوه دریافت حکم سرپرستی دایم
- آثار حکم فرزند خواندگی
- نمونه حکم فرزند خواندگی
شرایط فرزندخواندگی: چه کسانی را می توان به فرزندی قبول کرد؟
به موجب قانون سابق، تنها پذیرش سرپرستی کودکان زیر ۱۲ سال امکان پذیر بود. اما قانون جدید حمایت از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست مصوب سال ۱۳۹۲ امکان واگذاری سرپرستی کودکان و نوجوانان، تا ۱۶سال را فراهم نموده است. این افراد عبارتند از:
- کودکان و نوجوانان فاقد سرپرست یا بد سرپرست که نگهداری از آنان به بهزیستی سپرده شده است و امکان شناخت پدر، مادر و جد (پدربزرگ) پدری آنها وجود نداشته باشد.
- هیچ کدام از پدر، مادر یا جد پدری یا وصی منصوب از جانب آنها زنده نباشند.
- کودکان و نوجوانانی که سرپرستی آنها از سوی دادگاه به بهزیستی سپرده شده است و تا دو سال بعد از آن پدر، مادر یا جد پدری یا وصی منصوب از جانب آنان برای سرپرستی به بهزیستی مراجعه نکرده باشد.
- هر گاه پدر، مادر یا جد پدری هیچ کدام صلاحیت سرپرستی از کودک را نداشته باشند.
در صورتی که متقاضی سرپرستی مدعی پیدا کردن کودکی شده باشد مکلف است موضوع را به اداره بهزیستی محل اقامت خویش اطلاع دهد. بهزیستی تحقیقات لازم برای اثبات ادعای بی سرپرست بودن کودک را انجام داده و موضوع را به مرجع قضایی اطلاع می دهد . در صورت اثبات ادعا دردادگاه، افراد یابنده، برای سرپرستی نسبت به دیگر متقاضیان اولویت دارند.
نکته:
هر درخواست کننده فقط می‌تواند دو کودک یا نوجوان را به سرپرستی قبول کند مگر اینکه کودکان از اعضای یک خانواده باشند که در اینصورت اجازه سرپرستی بیشتر از دو کودک یا نوجوان داده میشود.
نکات مهم: متقاضیان فرزندپذیری چه کسانی هستند؟
طبق قانون قبلی شرط فرزند پذیری، عدم داشتن فرزند متقاضیان بود اما در قانون جدید با داشتن یک فرزند هم می‌توان اقدام کرد. از سوی دیگر، در این قانون به زنان مجرد بالای ۳۰ سال نیز می‌توان فرزند دختر برای سرپرستی واگذار کرد.
- زن و شوهری که ۵ سال از تاریخ ازدواج آنها گذشته و صاحب فرزند نشده باشند و سن یکی از آنها حداقل ۳۰ سال باشد. همچنین در صورتی که هنوز ۵ سال از ازدواجشان نگذشته باشد اما به تشخیص پزشک قانونی امکان بچه دار شدن نداشته باشند، میتوانند تقاضای سرپرستی کودکان و نوجوانان را بدهند.
- دختران مجرد و زنان بدون شوهر، در صورتی که حداقل ۳۰ سال سن داشته باشند میتوانند برای پذیرش کودکان دختر بالای دو سال اقدام کنند و کودک زیر دو سال و فرزند پسر به آنان داده نمی‌شود.
- زن و شوهر دارای فرزند نیز در صورت تمایل می توانند برای سرپرستی اقدام نمایند مشروط به اینکه سن یکی از آنها حداقل سی سال باشد.
بر اساس تبصرهٔ ۳ ماده ۵ قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست مصوب ۹۲:
«اولویت در پذیرش سرپرستی به ترتیب با زن و شوهر بدون فرزند، سپس زنان و دختران بدون شوهر فاقد فرزند و در نهایت زن و شوهر دارای فرزند است.»
اگر کودک اقوام و بستگانی داشته باشد اولویت سرپرستی با این اقوام و بستگان است مشروط به اینکه دادگاه تشخیص دهد که به نفع کودک یا نوجوان است، حتی اگر برخی شرایط قانونی را نداشته باشند.
نکات مهم شرایط فرزندخواندگی
شرایط فرزندخواندگی: سرپرستان باید چه شرایطی داشته باشند؟
- محجور نباشند؛ یعنی طبق قانون بتوانند امور مالی و غیرمالی خود را در کمال صحت عقل انجام دهند و خود نیازمند سرپرست نباشند.
- سابقه محکومیت کیفری مؤثرنداشته باشند؛ یعنی مرتکب جرایمی نشده باشند که در قانون مجازات اسلامی ذکر شده و ارتکاب آنها سوء سابقه محسوب می‌گردد.
- سلامت جسمی و روانی و توانایی لازم برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی را داشته باشند.
- همچنین نباید به بیماری‌های واگیردار یا صعب العلاج مبتلا باشند.
- به مواد مخدر، روان گردان و مشروبات الکلی اعتیاد نداشته باشند.
- صلاحیت اخلاقی داشته باشند.
- معتقد به یکی از ادیان به رسمیت شناخته شده در ایران باشند (مسلمان، مسیحی، کلیمی یا زرتشتی باشند).
- تمکن مالی داشته باشند.
نحوه درخواست فرزند خواندگی:
متقاضیان فرزند پذیری باید در سامانه (فرزند خواندگی) سازمان بهزیستی ثبت نام نموده و اطلاعات هویتی خویش شامل مشخصات، آدرس و شماره تلفن و غیره را تکمیل نمایند. تقاضانامه باید به امضای زن و مرد متقاضی رسیده باشد. همچنین متقاضیان میتوانند مستقیما به سازمان بهزیستی محل سکونت خود مراجعه و فرم‌های مربوطه را تکمیل نمایند.
بهزیستی مکلف است پس از بررسی مدارک، متقاضیان را به مشاوران سازمان معرفی نماید، تعداد جلسات مشاوره به تشخیص سازمان بستگی دارد. سپس مددکار سازمان از محل سکونت متقاضیان بازدید کرده و در خصوص وضعیت اخلاقی و اجتماعی آنان تحقیق نموده و در نهایت پرونده در کمیته ویژه در سازمان بهزیستی هر استان پیگیری و بررسی میشود.
شرایط این افراد توسط کمیته مطابق با قانون بررسی و در صورتیکه واجد شرایط باشند در لیست انتظار برای انتخاب کودک قرار می‌گیرند. پس از فرارسیدن نوبت، کودک یا نوجوان مورد نظر (توسط سازمان یا خود متقاضی) انتخاب می‌گردد.
متقاضیان دادخواست تقاضای صدور قرار سرپرستی موقت را به طرفیت سازمان بهزیستی و دادستان مطرح با ارجاع پرونده به دادسرای امور سرپرستی، دادگاه با بررسی مدارک و ملاحظه گزارش سازمان بهزیستی و جلب نظر موافق سازمان، برای این افراد قرارموقت سرپرستی به مدت آزمایشی ۶ ماه صادر می‌کند. در طول دوره آزمایشی مددکارن ومشاوران بهزیستی به نحوه نگهداری کودک نظارت و نسبت به وجود یا عدم وجود شرایط مناسب و قانونی برای سرپرستی دائم اظهار نظر می‌نمایند.
مدارک مورد نیاز برای فرزند خواندگی:
کپی شناسنامه متقاضی، کپی سند ازدواج، گواهی پزشکی مبنی بر ناتوانی در بچه دار شدن، گواهی پزشکی قانونی در مورد عقیم بودن زن یا شوهر، گواهی عدم اعتیاد زوج و زوجه، گواهی عدم سوءپیشینه کیفری، ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از پزشکی قانونی برای هر متقاضی به صورت جداگانه، گواهی تمکن مالی اعم از فیش حقوقی، فتوکپی سند ماشین، منزل مسکونی یا هر ملک دیگر، گواهی پزشکی مبنی بر مبتلا نبودن زن و شوهر به بیماری های صعب العلاج و واگیردار وغیره.
واگذاری فرزند به ایرانیان مقیم خارج از کشور :
ایرانیان خارج از کشور نیز میتوانند در صورت داشتن شرایط لازم با مراجعه به سفارتخانه یا دفاتر حفاظت از منافع ایران در کشور محل اقامت، کودکی را تحت سرپرستی خود بگیرند.
نحوه دریافت حکم سرپرستی دائم:
بعد از اتمام دوره آزمایشی در صورتی که پذیرش و ارتباط بین کودک و والدین صورت گیرد و مشکلی وجود نداشته باشد، درخواست سرپرستی دایم مطرح و به دادسرای امورسرپرستی ارجاع می‌گردد.
دادگاه با بررسی شرایط لازم از جمله گزارش سازمان بهزیستی مبنی براینکه دوران آزمایشی با موفقیت سپری شده، متقاضی سرپرستی بخشی از اموال و حقوق خود را به کودک یا نوجوان تحت سرپرستی منتقل نموده، سرپرست خود را در یکی از شرکت‌های بیمه، به نفع کودک یا نوجوان تحت سرپرستی بیمه عمر نموده و غیره در نهایت حکم سرپرستی دائم را صادر می‌نماید.
پس از صدور حکم قطعی، برای کودک شناسنامه با نام والدین سرپرست صادر می‌گردد. جهت جلوگیری از آسیب رسیدن به روحیه فرزند، در ثبت احوال و اسناد سجلی کودک، فرزند خواندگی ثبت، اما در شناسنامه فقط یک کد درج می‌گردد.
آثار حکم فرزندخواندگی:
فرزند تحت سرپرستی تمام حقوق و تکالیف فرزند واقعی را دارد از جمله اینکه به وی نفقه تعلق می‌گیرد سرپرستان وظیفه نگهداری و تربیت وپرداخت هزینه تحصیل آنان را به عهده دارند، این وظیفه و تعهد حتی پس از فوت سرپرست نیز تا تعیین سرپرستان جدید ادامه دارد. حقوق بازنشستگی و مستمری پدر و مادر سرپرست به فرزند خوانده تعلق می‌گیرد.
اما کودک و والدین سرپرست هیچکدام از یکدیگر ارث نمی‌برند. زیرا مبنای ارث یا رابطه نسبی (هم خونی) است یا رابطه سببی (ازدواج).
از این رو برای تأمین آینده فرزند خوانده‌ها، سرپرستان باید از طریق راه‌هایی چون صلح، هبه و وصیت و بیمه عمر و غیره اموالی را به آنها اختصاص داده یا تملیک نمایند.
در مقابل فرزند نیز مکلف به احترام گذاشتن به سرپرستان می‌باشد.
بحث محرمیت پدر یا مادر خوانده با فرزندخوانده، جنبه شرعی دارد و نمی‌توان به استناد حکم دادگاه محرمیت را استنباط کرد. موضوع محرمیت از مباحث مورد اختلاف فقها می‌باشد به طوری که عده‌ای محرمیت را تایید و گروهی، نظر به عدم محرمیت دارند. بنابراین بهتر است هر شخصی به مرجع تقلید خود مراجعه نماید.
نمونه رای سرپرستی:
نمونه رای سرپرستی فرزند
به امید روزی که تمام کودکان سرزمین عزیزمان در کانون گرم خانواده، در کمال امنیت و آرامش و به بهترین نحو رشد و نمو یابند.
سلام . خانم آقاعلی واقعا از مقاله خوبتون ممنون هستم خیلی از سوالات من رو پاسخ دادین
سلام
خواهش می کنم.
سلام. آیا بدون داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت پدر هم میشود پرونده ی فرزندخواندگی رو در ایران باز کرد؟ (پدر و مادر ایرانی ولی شهروند آمریکا هستند).
سلام
فرزندخواندگی برای ایرانیان مقیم خارج از کشور شرایط متفاوت تری دارد.
سلام ووقت بخیر..ببخشیدزن وشوهر با داشتن دوفرزند هم میتوانند فرزند خوانده بگیرند؟
سلام
بله.
طبق قانون جدید حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، زوجین دارای فرزند در اولویت سوم برای پذیرش فرزند هستند.
سلام،
سوال من اینه که آیا زن وشوهری که مشکل بچه دار شدن ندارند ولی خودشون نمی خواهند بچه دار بشن هم می توانند فرزند خوانده بگیرند؟ و درضمن ایران هم زندگی نمی کنند.
باتشکر
سلام
در خصوص زوجین شرط این است که مدارکی دال بر عدم امکان بارداری ارائه شود . در خصوص زوجینی که خارج از کشور زندگی می نمایند تقاضای فرزندخواندگی از طریق سفارت انجام میشه.
سلام دوستان عزیز ,ببخشید از زوجین که برای فرزند خواند گی ثبت نام کردن میشه درخواست کنم که من راهنمایی کنند.اگه ممکنه ایمیل بفرستن به این آدرس
[email protected]
سلام، خانم از نظر جسمی نیمه بینا هستند ولی در تمام مسائل مستقل هستند و از نظر جسمی وابستگی ندارند خودشون هم روانشناس هستند و مشکل از همسرشون هست که نمی تونند بچه دارشن،آیا دادگاه و بهزیستی اجازه ی پذیرش فرزند خواندگی به اونها رو میده یا خیر؟
با سلام
در صورت دارا بودن شرایط مقرر بله امکان سرپرستی هست و نقص عضو مانع پذیرش درخواست سرپرستی نیست.
سلام. وقت بخیر. من و همسرم مشکل ناباروری ندایم. ولی اگاIHنه تصمیم داریم به صورت بیولوژیک بچه دار نشیم . ایا میتونیم کودکی رو عنوان فرزند خوانده به سرپرستی بگیریم؟
سلام
بله .در صورت داشتن شرایط قانونی مربوط به سرپرستی، امکانش وجود داره.
درود وقت بخیر سپاس از مطالب مفیدتون
من و همسرم درخواست فرزند خواندگی داده ایم. در مراحل ابتدایی پذیرفته شدیم و فردا قرار بازدید حضوری منزل داریم.
پیشتر مبتلا به سرطان بوده ام. درمان هایم به پایان رسیده است. سرطان می تواند مانعی برای پذیرش باشد؟