قانون جدید مهریه : دانستنی های حقوقی مهم!

قانون جدید مهریه :

روش های مطالبه مهریه طبق قانون جدید مهریه یکی از سوالات پر تکراری است که همواره از ما وکلای دادگستری پرسیده می شود. به دلیل تغییرات اخیر در قوانین و رویه قضایی مطالبه مهریه ، این روزها خانم ها به دنبال آسان‌ترین و سریعترین روش مطالبه هستند تا در کمترین زمان و با کمترین هزینه مهریه خویش را دریافت نمایند. در این مقاله تلاش نموده ایم تا اطلاعات حقوقی مفیدی را در مورد انواع روش‌های قانونی مطالبه مهریه به شما ارائه نماییم.

خواندن این مقاله مفید را از دست ندهید.

قانون جدید مهریه : مهریه چه زمانی به زن تعلق می گیرد؟

به محض وقوع عقد و ثبت آن، زن مالک کل مهریه می شود که نصف آن در همان ابتدا و از زمان ثبت عقد و نیم دیگر بعد از برقراری رابطه جنسی یا تمتع مرد، در ملکیت زن مستقر می شود. مهریه ممکن است به صورت عندالمطالبه باشد یا عندالاستطاعه، در مهریه عندالمطالبه به محض تقاضا و مطالبه زن برای حق خویش، زوج مکلف به پرداخت آن است اما وصول مهریه عندالاستطاعه منوط به اثبات استطاعت و تمکن مالی مرد توسط زن است.یعنی بعد از اینکه ثابت شد مرد توانایی مالی دارد مکلف به پرداخت مهریه می گردد.

انواع مهریه:

• وجه نقد: 

اگر کابین یا مهریه یا صداق وجه رایج باشد باید متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجراى عقد تا یکسال قبل از مطالبه كه توسط بانك مركزى جمهورى اسلامى ایران تعیین مى گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد.

فرمول محاسبه مهریه وجه نقد عبارت است از :

متوسط شاخص بها در سال قبل از مطالبه، تقسیم‏ بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد، ضرب در مهریه مندرج در عقدنامه.

• سکه

در صورتیکه مهریه به صورت سکه تعیین شده باشد مرد مکلف است عین سکه ها را تهیه یا قیمت روز سکه را ( به نرخ اعلام شده توسط بانک مرکزی) پرداخت نماید.

• ملک:

اگر ملک خاصی به عنوان مهریه تعیین شود از تاریخ وقوع و ثبت عقد، متعلق به زوجه بوده و با مطالبه وی، ملک باید تحویل زن گردد و منافع ملک از دوران ثبت عقد تا زمان تحویل متعلق به زوجه است.

• اموال دیگر

هر چیزی که در عرف دارای ارزش مالی بوده و یا در روابط طرفین ارزشمند بوده و قانونا هم قابل تملک باشد مثل عکس خانوادگی یا گل و … را می توان به عنوان مهریه تعیین کرد.

راه های وصول صداق :

• از طریق دادگاه ( محاکم خانواده یا شوراهای حل اختلاف)

با تقدیم دادخواست توسط زوجه یا وکیل وی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و پرداخت هزینه دادرسی (دعوی از جمله دعاوی مالی است) و یا تقاضای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی، دادخواست مطالبه ثبت و به دادگاه خانواده ارجاع می شود. با تعیین وقت و دعوت از طرفین جلسه دادرسی تشکیل و در صورت وجود شرایط قانونی لازم، حکم به محکومیت مرد به پرداخت مهریه صادر می گردد. پس از قطعی شدن حکم و عدم پرداخت، توسط اجرای احکام دادگستری با معرفی مال توسط محکوم له(زوجه) اموال محکوم علیه توقیف و از طریق مزایده به فروش می رسد یا تحت شرایط خاصی که در ادامه به آن اشاره می کنیم، با صدور حکم جلب مرد، زوجه می تواند با جلب مرد مهریه خویش را وصول نماید.

مرتبط بخوانید: طلاق توافقی

نکته :

اموال معرفی شده جهت توقیف و وصول مهریه، نباید از مستثنیات دین مقرر در قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی باشد.

بخشنامه رییس قوه قضاییه در خصوص تعدیل و تقسیط و رسیدگی به اعسار

بر اساس قانون جدید زندان برای مهریه؛ حکم جلب مرد فقط تا میزان ۱۱۰ سکه بهار آزادی صادر می شود زیرا مرد متمکن یا غیر متمکن مکلف به پرداخت 110 عدد می باشد. اما برای صداق بیش از ۱۱۰ سکه حکم جلب صادر نمی شود و زوجه مکلف است اموال و دارایی مرد را به دادگاه معرفی نماید تا دادگاه نسبت به توقیف و تامین مهریه از اموال اقدام نماید. مگر زن ملائت مرد و تمکن مالی وی را ثابت نماید تا حکم جلب صادر گردد.

بنابراین این تصور که بین مردم شایع شده است که مهریه را نمی توان بیشتر از 110 عدد سکه تعیین کرد اشتباه و برداشت نادرست از بخشنامه قوه قضاییه می باشد.

قانون جدید مهریه : مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت:

از آنجاییکه سند ازدواج یک سند رسمی است می توان از طریق ادارات اجرای مفاد اسناد رسمی ازدواج اقدام به وصول مهریه کرد.

برابر بند “ج” ماده ۲ آیین نامه اجرای مفاد اسناد لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مرجع صالح برای صدور اجرائیه، دفتر ازدواجی است که عقد نکاح را ثبت نموده است.

اجرا گذاشتن مهریه از اداره ثبت فقط در دو حالت به نتیجه می رسد: اول اینکه  هدف ممنوع الخروج کردن زوج باشد. دوم در صورتی که شوهر اموالی غیر از مستثنیات دین برای توقیف داشته باشد که بتوان مهریه را از آن وصول نمود.

نکته:

صدور حکم جلب توسط اجرای ثبت به هیچ وجه ممکن نیست.

قانون جدید مهریه : نحوه مطالبه از طریق اجرای ثبت:

• درخواست ذی نفع از سردفتر ازدواج ثبت کننده نکاح

با تقاضای کتبی ذی نفع (زوجه ، وکیل یا نماینده قانونی) سردفتری که سند ازدواج را ثبت و صادر نموده است اجرائیه صادر می نماید. این درخواست الزاما باید “کتبی” و در فرم مخصوص تنطیم و تنها همان دفتر ازدواجی که سند را ثبت نموده، می تواند اجراییه را صادر کند نه دفاتر ازدوج دیگر.

• صدور اجرائیه و ارسال آن به زوج و اداره ثبت.

سردفتر مکلف است رونوشت سند را در برگ های اجراییه مخصوص در سه نسخه تهیه کرده و موضوعی را که باید اجرا شود (مطالبه سکه، وجه نقد و … ) در محل مخصوص آن نوشته، برگ های اجراییه را امضا کرده و مهر بزند و نسخه ای از آن را به نشانی زوج که درعقدنامه قید شده است با پست سفارشی ارسال یا آن را به متقاضی تحویل دهد که با پست برای وی ارسال نماید.

مرتبط بخوانید: وکالت در طلاق چیست؟!

رسید پستی به همراه مدارک دیگر توسط سردفتر یا زوجه به اجراییات ثبت ارسال می شود.

• ابلاغ اجرائیه و ترتیب اجرا

پس از وصول اجرائیه، واحد اجراییات اسناد رسمی، آن را در دفتر مخصوص ثبت و نسخه ای از آن جهت ابلاغ به زوج، به مامورابلاغ تحویل داده می شود.

از تاریخ ابلاغ اجرائیه، شوهر باید ظرف مدت 10روز مهریه را بپردازد یا ترتیبی برای پرداخت دین خود فراهم و یا مالی معرفی کند که اجرای سند مقدور باشد.

• معرفی و بازداشت اموال زوج

پس از ابلاغ اجراییه و گذشت موعد مقررقانونی 10 روز، اگر مهریه پرداخت نشود، اجراییات ثبت معادل طلب زوجه از اموال معرفی شده ای که به نام محکوم علیه باشد بازداشت می کند. در صورت عدم پرداخت ، اموال بازداشتی از طریق مزایده به فروش رسیده و مطالبات زوجه پرداخت می شود.

قانون جدید مهریه : موارد معافیت از پرداخت نیم عشر دولتی

در صورتیکه زوجه در هر مرحله از عملیات اجرایی منصرف شود و درخواست اجرای خود را پس بگیرد، به دلالت ماده ۹۸ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت از پرداخت حق الاجرا معاف است.

مزایای مطالبه مهر از طریق اجرای ثبت

• روند وصول از اجرای ثبت، بسیار سریعتر از دادگاه است زیرا وقت های تعیین شده جهت معرفی و توقیف اموال کوتاه تر از دادگاه است.اما مطالبه از طریق محاکم دادگستری نیازمند تقدیم دادخواست و رعایت مقررات شکلی دیگر همچون ابلاغ و غیره است که مستلزم تعیین وقت و رسیدگی (شکلی- ماهوی) طولانی است.
• هزینه اقدام از طریق اجرای ثبت از دادگاه کمترمی باشد .در دادگاه علاوه بر پرداخت هزینه دادرسی هزینه اجرایی نیز باید پرداخت شود. در صورتی که از طریق اجرای ثبت فقط حق الاجرا تعلق پرداخت می گردد.
• از طریق اجرای ثبت در زمانی کوتاه می توان زوج را ممنوع الخروج کرد ولی اگر از طریق دادگاه اقدام شود ممنوع الخروج شدن زوج منوط به قطعی شدن دادنامه محکومیت وی می باشد .
• اجرائیه صادره از اجرای ثبت، مشمول مرور زمان نمی شود، چون نصی در این خصوص پیش بینی نشده است. ولی به استناد ماده ۱۶۸ قانون اجرای احکام نسبت به اجرائیه دادگاه، مرور زمان پنج ساله جاری می گردد.

مطالبه مهر بعد از فوت زوج:

مهریه دین و بدهی بر ذمه مرد است در صورتیکه زوج قبل ازپرداخت آن فوت كند، مهریه از دیون ممتازه محسوب مى‏ شود و باید بلافاصله از ما ترک متوفی، زودتر از بقیه بدهی ها پرداخت‏ شود. در خصوص مهریه ای که وجه نقد است ملاك محاسبه تاریخ فوت شوهر خواهد بود.

آمنه آقاعلی( وکیل پایه یک دادگستری)

09124199311