اعاده دادرسی یکی از طرق فوق العاده شکایت از احکام قطعیت یافته دادگاه ها می باشد که موجب می گردد همان مرجعی که حکم را صادر کرده است مجددا به همان دعوا رسیدگی نماید.

در واقع با پذیرش اعاده دادرسی، دعوایی که با صدور حکم قطعی مختومه شده است، با درخواست محکوم علیه دوباره در همان مرجعی که رأی را صادر نموده است مجددا رسیدگی گردد، هر چند که رسیدگی قبلی با حضور وی صورت پذیرفته باشد.

بر اساس ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی:

” نسبت به احکامی که قطعیت یافته … ممکن است درخواست اعاده دادرسی شود ” . با توجه به این ماده درخواست اعاده دادرسی صرفا نسبت به حکم دادگاه امکانپذیر است . بنابراین، قرارهای دادگاه حتی قرارهای قاطع دعوا و قرارهای تأمینی قابل اعاده دادرسی نمی باشند .

نمونه لایحه اعاده دادرسی

ریاست محترم ….

احتراما به وکالت از آقای ناصر… محکوم علیه دادنامه شماره 94099729294…..شعبه …دادگاه عمومی  … مورخه 15/1/94 ضمن تقاضای پذیرش اعاده دادرسی دفاعیات را به شرح ذیل معروض می دارم:

شرح ماوقع:

موکل اینجانب آقای ناصر… به موجب قرارداد شماره 97…/90 تاریخ 12/11/90 کلاسه 5../2/ق (مستند شماره 4) ملک به پلاک ثبتی شماره … اصلی بخش 12 تهران از موقوفات احمد خان … و محمد حسین خان …را با تشریفات کامل اداری ، بصورت قانونی، رضایت و موافقت اوقاف خریداری نموده و پس از اتمام بنا به نام خود، پایان کار نیز دریافت نموده است.

آقای طاهر… مدعی هستند که به استناد ظهر مبایعه نامه ای که بین آقایان … تنظیم گردیده است، ملک مذکور را از آقای … خریداری نموده است.

الف _در خصوص رد این ادعا، توضیحات مورد اشاره حائز اهمیت است:

اولا: موجرملک، اوقاف می باشد و در تمامی قراردادهای بین اوقاف و خریداران، صراحتا شرط شده که مستاجر بدون اجازه اوقاف حق انتقال و واگذاری ملک کلا و جزئا، قبل یا بعد از احداث اعیانی به غیر را ندارد.

آقای … نه تنها هیچگونه مجوزی ازاوقاف نداشته، بلکه اوقاف نیز علیه ادعای ایشان اقامه دعوا نموده که در شرح گردشکار متعاقبا به استحضار می رسد.

ثانیا: مستفاد از مفاد تعهدات مقرر دراصل مبایعه نامه ای که جناب … به ظهرنویسی آن استناد نموده است حدود چهار ماه قبل از تاریخ ظهرنویسی، با حضور متعاملین اصلی مبایعه نامه در اداره اوقاف اقاله گردیده لذا مستند ادعای ایشان یک مبایعه نامه فاقد اعتبار است.

ثالثا: موکل اینجانب و سلسله ایادی مالکیت قبل از آن با رعایت کامل تشریفات قانونی و قرارداد رسمی و کتبی با اوقاف معامله نموده اند.

رابعا: در ظهرنویسی که به آن استناد شده است، صراحتا ذکر شده عین مفاد مبایعه نامه را از آقای … خریداری نموده اند. لذا فروشنده بدون مجوز اوقاف با ظهر نویسی مبایعه نامه ای که چند ماه قبل از زمان انتقال به ایشان از درجه اعتبار ساقط شده، آقای …را فریب داده و طبق بند پنج همان مبایعه نامه ذکر شده در صورتی که امکان انتقال نباشد مبایعه نامه باطل و فروشنده موظف است ثمن دریافتی را به خریدار مسترد نماید.

متعاقبا شکایت کیفری فروش مال غیر مطرح و دادگاه نیز آقای … را محکوم نموده اند و حکم صادره نیز قطعی گردیده است (پیوست شماره ..).

نکته حائز اهمیت اینکه در دادنامه کیفری اصداری، به جای قید رد مال (که همان وجه دریافتی توسط متهم می باشد) قاضی محترم مرتکب اشتباه  شده و به رد ملک حکم داده اند.!!

درحالیکه مضمون حکم تایید وقوع جرم فروش مال غیر و باطل بودن انتقال است. لذا حکم به رد ملک نتیجه اشتباه بین قاضی محترم صادرکننده حکم کیفری است.

ب _ گردشکار پرونده :

1- سلسله ایادی مالکیت ، معاملات انجام شده و قراردادهایی که بین متعاملین و اوقاف منعقد گردیده است به پیوست یک الی پنج تقدیم می گردد.

2- طبق توضیحات ذیل هر قرارداد ، قرارداد قبلی الزاما توسط اوقاف باطل شده است.

3- آقای طاهر … مدعی است که طبق ظهرنویسی مبایعه نامه شماره 6..8 مورخه 13/2/88 ملک مذکور را از آقای … خریداری نموده است.(پیوست 6 و 7)

4- طبق بند 1-4 مبایعه نامه، می بایست طرفین مبایعه نامه (ردیف اول و دوم جدول) در تاریخ 14/2/88 در اداره اوقاف حاضر و سند اجاره به اقای … منتقل می گردید که این امر طبق قرارداد شماره …، تحقق یافته و در تاریخ 29/2/88 موضوع مبایعه نامه به خریدار منتقل و سند تنطیم گردیده است .

تاریخ ظهرنویسی مبایعه نامه که تنها دلیل و مستند آقای …می باشد در مورخه 11/6/88 تنظیم گردیده در حالیکه 4 ماه قبل از آن مفاد مبایعه نامه توسط خریدار و فروشنده اجرا شده و در نتیجه آقای … مبایعه نامه ایی اتمام یافته و فاقد اعتبار را به نام آقای…ظهرنویسی و ملک را درحالی منتقل نموده که در تاریخ انتقال اساسا مالکیتی نسبت به موضوع معامله نداشته اند.

5- با استناد به متن جمله ظهرنویسی شده، یقینا آقای … از مفاد مبایعه نامه و اینکه می بایست قرارداد توسط اوقاف منعقد گردد آگاهی داشته است. ولی تا دو سال بعد با اوقاف قراردادی منعقد نشده  و دو سال بعد آقای …قرارداد را به صورت قانونی به خانم فریده … منتقل نموده است.

6- در بند 5 مبایعه نامه صراحتا مذکور است که چنانچه مورد معامله قابلیت انتقال به خریدار را نداشته باشد و عدم امکان انتقال مربوط به زمان مبایعه نامه باشد،عقد باطل و فروشنده موظف است که ثمن دریافتی را به خریدارعودت نماید.

تحقق شرط مذکور قانونا منتج به انفساخ قرارداد شده لذا معامله منفسخ شده است.

تعمق آن مقام محترم را به جمله (کلیه متن مبایعه نامه) که به نام آقای .. ظهرنویسی گردیده است معطوف می دارم.

اولا: همانگونه که به استحضار رسید بعد از اینکه مفاد اصل مبایعه نامه انجام شده، بیع تمام شده و مبایعه نامه از اعتبار خود ساقط می گردد و در حقیقت آقای … کلیه پوچ را به نام آقای … ظهرنویسی نموده است.

ثانیا: بر فرض استناد به مبایعه نامه ،با استناد به جمله مذکور،شرط بند 4 آن (حضور در اداره اوقاف و تنظیم قرارداد توسط اوقاف) عینا به خریدار منتقل می گردد.

ثالثا: با فرض استناد صحیح به ظهرنویسی مورد اشاره( که تایید مجدد کلیه مفاد مبایعه نامه است)، فروشنده می بایست ثمن خریدار را مسترد نماید نه ملکی که از مالکیت وی خارج شده است و قانونا به ملکیت موکل درآمده است!!!!

رابعا: در بند 3 قراردادهای اوقاف، در شروط و تعهدات قرارداد اجاره ملک مورد نظر صراحتا مذکور است که مستاجر بدون اجازه اوقاف حق انتقال و واگذاری ملک کلا و جزئا، قبل یا بعد از احداث اعیانی به غیر را به هیچ نحوی از انحاء حتی به عنوان وکالت،صلح حقوق و.. ندارد.

بر فرض نادیده گرفتن عدم اعتبار ظهرنویسی مبایعه نامه، این شرط اصلی موجر(اوقاف) نیزبین خریدار و فروشنده رعایت نگردیده است.(پیوست هشت)

خامسا: تا دو سال بعد از ظهرنویسی، بین خریدار و اوقاف قراردادی منعقد نشده ومدت قرارداد اجاره دو سال قبل منقضی گردیده است.

7- با عنایت به اینکه ملک موصوف در زمان واگذاری و تحویل به موکل، نیمه ساخته بود، ایشان با دوندگی و زحمات بسیار و تحمل هزینه های هنگفت برای اتمام ساختمان، در تاریخ 13/7/91 طبق شماره 2..7/د/ع موفق به اخذ پایانکار گردید.(پیوست نه)

8- متعاقبا قرارداد اجاره سازمان اوقاف با موکل تجدید گردیده است.(پیوست ردیف 5 )

9- طبق دادنامه شماره …074-93 مورخه 25/9/93 صراحتا با ذکر اینکه موکل اینجانب بواسطه قرارداد با اوقاف به صورت قانونی ملک را در اختیار دارد خواسته خواهان به خلع ید را رد نموده است.(پیوست یازده)

10- آقای … قبلا نیز پرونده ایی را با موضوع ابطال قرارداد موکل اینجانب با اوقاف مطرح نموده بود که طبق دادنامه شماره 40..-93 مورخه 18/10/93 با استرداد دعوای خواهان، قرار رد دعوا صادر می شود .(پیوست دوازده)

متاسفانه اشتباه قاضی محترم در تعیین مجازات رد ملک به ضررموکل تمام شده و اعتراض ثالث ایشان نسبت به دادنامه نیز به دلیل عدم توجه و اشراف قاضی رسیدگی کننده نسبت به نکات مذکور، رد شده و ملک از تصرف قانونی موکل خارج گردیده است….